منظور از کیسه استومی چیست؟
در جواب به این سوال که کیسه استومی چیست؟ باید گفت که، استومی بگ یا کیسه استومی یک وسیله پزشکی است که برای جمع‌آوری مواد دفعی بدن (مانند مدفوع یا ادرار) از طریق یک سوراخ جراحی به نام استوما استفاده می‌شود. این کیسه به اطراف استوما روی شکم چسبانده می‌شود و برای افرادی که به دلیل بیماری‌هایی مانند سرطان روده، بیماری کرون، یا آسیب‌دیدگی نیاز به انحراف مسیر طبیعی دفع دارند، ضروری است. کیسه‌های استومی در انواع مختلفی از جمله کیسه‌های یک‌تکه و دوتکه و با قابلیت تخلیه یا غیرقابل تخلیه وجود دارند تا با نیازها و سبک زندگی افراد مختلف سازگار باشند.
هدف از کیسه استومی
هدف اصلی از استومی بگ، فراهم کردن یک راه حل بهداشتی و ایمن برای مدیریت دفع مواد زائد بدن است که به فرد امکان می‌دهد تا به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد و کیفیت زندگی خود را حفظ کند. این کیسه با جمع‌آوری مدفوع یا ادرار به صورت کنترل‌شده، از نشت و بوی نامطبوع جلوگیری می‌کند و به فرد اطمینان و اعتماد به نفس لازم برای حضور در اجتماع را می‌بخشد. همچنین، با کاهش خطر عفونت و التهاب پوست اطراف استوما، به حفظ سلامت عمومی فرد نیز کمک شایانی می‌کند.
انواع کیسه استومی
کیسه‌های استومی به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
-
کیسه‌های یک‌تکه و کیسه‌های دوتکه
در کیسه‌های یک‌تکه، کیسه و چسب (یا همان صفحه محافظ پوستی) به صورت یکپارچه و به هم متصل هستند. این نوع کیسه‌ها به دلیل سادگی استفاده و انعطاف‌پذیری بیشتر، برای بسیاری از افراد راحت‌تر هستند و به طور کامل روی شکم قرار می‌گیرند. با این حال، در هر بار تعویض، کل سیستم (کیسه و چسب) باید تعویض شود که ممکن است برای پوست اطراف استوما حساسیت ایجاد کند.
در مقابل، کیسه‌های دوتکه از دو بخش مجزا تشکیل شده‌اند: یک صفحه محافظ پوستی که به دور استوما می‌چسبد و یک کیسه که به آن صفحه متصل می‌شود. این سیستم به فرد اجازه می‌دهد تا تنها کیسه را تعویض کند، در حالی که صفحه محافظ پوستی می‌تواند برای چند روز روی شکم باقی بماند. این مزیت باعث می‌شود که پوست کمتر در معرض کشیدگی و تحریک قرار گیرد. همچنین، کیسه‌های استومی را می‌توان بر اساس قابلیت تخلیه نیز دسته‌بندی کرد: کیسه‌های ته باز که قابل تخلیه هستند و معمولاً برای کلستومی و ایلئوستومی استفاده می‌شوند، و کیسه‌های ته بسته که پس از پر شدن به طور کامل تعویض می‌شوند و بیشتر برای کلستومی‌هایی با دفع کمتر کاربرد دارند.
سوالات متداول درباره کیسه استومی کلوپلاست
استفاده از کیسه استومی، به ویژه از برندهای معتبر مانند کلوپلاست، سوالات متداولی را برای کاربران ایجاد می‌کند. در ادامه به برخی از این سوالات و پاسخ‌های آن‌ها می‌پردازیم:
۱. کدام نوع کیسه استومی کلوپلاست برای من مناسب است؟
انتخاب نوع کیسه به عواملی مانند نوع استوما (کلستومی، ایلئوستومی، یا یورستومی)، میزان و قوام مواد دفعی، و شرایط پوست اطراف استوما بستگی دارد. کلوپلاست کیسه‌های یک‌تکه و دوتکه با ویژگی‌های مختلف مانند چسب‌های مسطح یا محدب (Convex) ارائه می‌دهد. چسب‌های محدب برای استوماهای فرورفته یا صاف مناسب هستند. یک متخصص استومی (پرستار استومی) می‌تواند با بررسی وضعیت شما، بهترین نوع کیسه را به شما معرفی کند.
۲. چگونه از نشت کیسه استومی جلوگیری کنم؟
نشت کیسه یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های بیماران استومی است. برای جلوگیری از نشت، موارد زیر را رعایت کنید:
- اندازه‌گیری دقیق استوما: مطمئن شوید که سوراخ کیسه دقیقا به اندازه استوما بریده شده است تا هیچ فضایی برای نشت باقی نماند.
- تعویض به موقع: کیسه‌های ته باز را قبل از پر شدن کامل (وقتی یک‌سوم تا نصف پر هستند) تخلیه کنید. کیسه‌های ته بسته را نیز به موقع تعویض کنید.
- تمیز کردن صحیح پوست: پوست اطراف استوما را به دقت تمیز و خشک کنید تا چسب به خوبی بچسبد.
- استفاده از محصولات جانبی: در صورت نیاز، از محصولاتی مانند پودر محافظ پوست یا خمیر استومی برای پر کردن ناهمواری‌های پوست اطراف استوما استفاده کنید.
۳. آیا دیگران بوی کیسه استومی را متوجه خواهند شد؟
کیسه‌های استومی مدرن، از جمله محصولات کلوپلاست، مجهز به فیلترهای ضد بو هستند که بوی نامطبوع را به طور موثر جذب می‌کنند. اگر کیسه به درستی چسبانده شده و نشت نداشته باشد، بویی از آن به بیرون منتشر نخواهد شد. نشت بو معمولاً نشان‌دهنده نشت کیسه یا مشکل در اتصال آن به پوست است.
۴. در صورت قرمز شدن پوست اطراف استوما چه باید کرد؟
قرمزی، خارش، یا تحریک پوست اطراف استوما نشان‌دهنده یک مشکل است. در این شرایط:
- کیسه را تعویض کنید.
- پوست را با آب گرم و بدون صابون تمیز کنید.
- در صورت وجود قرمزی، از پودر استومی محافظ پوست استفاده کنید. پودر را روی پوست مرطوب بپاشید و سپس با یک گاز استریل اضافی آن را بردارید تا تنها یک لایه نازک باقی بماند.
- اگر مشکل ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، حتماً با پزشک یا پرستار متخصص استومی مشورت کنید.
۵. آیا می‌توان با کیسه استومی به زندگی عادی بازگشت؟
بله، هدف از کیسه استومی، فراهم کردن امکان بازگشت به زندگی عادی است. افراد با استومی می‌توانند به کار، ورزش، مسافرت و فعالیت‌های اجتماعی خود ادامه دهند. با رعایت نکات بهداشتی و نگهداری صحیح، این افراد می‌توانند زندگی کامل و با کیفیتی داشته باشند.
