حمام کردن با استومی کاملاً امکان‌پذیر است و حتی به سلامت پوست اطراف استوما کمک می‌کند. فقط باید با احتیاط انجام شود و نکات لازم به بیمار آموزش داده شود. به همین منظور، هلدینگ برتر، نماینده محصولات استومی در ایران، این مطلب را به طور کامل به موضوع حمام کردن بیماران دارای استومی اختصاص داده است.
حمام کردن با استومی
۱. حمام کردن با کیسه استومی
این روش بیشتر برای افراد تازه‌کار یا زمانی که خروجی استوما فعال است توصیه می‌شود. مزیت حمام کردن با کیسه استومی، علاوه بر ایمن‌تر بودن، این است که دیگر نگرانی بابت نشت یا آلودگی حمام وجود ندارد. در این روش باید به نکات زیر توجه شود:
- از کیسه استومی ضد آب با چسب قوی استفاده شود.
- بعد از حمام، چسب کیسه با حوله به‌آرامی خشک شود.
۲. حمام کردن بدون کیسه استومی
اگر خروجی استوما فعال است، این روش باید با احتیاط و فقط در شرایط خاص انجام شود. لازم به یادآوری است که این حالت باید حتماً بعد از تخلیه استوما انجام شود و دوش باید خیلی سریع باشد. همچنین، حمام باید فقط با آب ولرم و بدون استفاده از صابون‌های معطر یا الکل‌دار انجام شود. در صورت شروع خروجی، فقط با دستمال یا پارچه تمیز پاک شود. پس از حمام، ناحیه به‌آرامی با حوله نخی خشک شده و بلافاصله کیسه استومی جدید نصب شود.
مهم‌ترین نکات درباره حمام کردن بیمار استومی
- صابون عطردار یا حاوی الکل باعث تحریک پوست می‌شود.
- از شامپو یا ژل بدن روی استوما استفاده نشود؛ فقط آب کافی است.
- داشتن حوله نخی تمیز و بدون پرز برای خشک‌کردن پوست اطراف استوما الزامی است.
- در صورت نیاز، استفاده از پودر محافظ پوست بعد از خشک‌کردن و پیش از چسباندن کیسه توصیه می‌شود.
حمام در وان یا استخر برای بیمار استومی امکان‌پذیر است؟
بله، ولی باید از پوشش ضد آب استومی یا کمربند ضد نشت استفاده شود. همچنین، مدت‌زمان حمام محدود باشد (۲۰ دقیقه کافی است). پس از استفاده از استخر یا وان، پوست اطراف استوما باید کاملاً تمیز و خشک شود.
چک‌لیست حمام کردن با استومی
پیش از حمام:
- محتویات کیسه استومی تخلیه شود.
- پیش از جدا کردن کیسه، مطمئن شوید استوما کاملاً تخلیه شده است.
- حوله نخی تمیز، کیسه استومی نو، دستمال، پودر محافظ پوست و چسب آماده شود.
- در صورت نیاز، نوار ضد آب روی چسب کیسه استومی برای جلوگیری از خیسی چسبانده شود.
چک‌لیست هنگام حمام:
چک‌لیست بعد از حمام:
- استوما و پوست اطراف آن به‌آرامی و بدون مالیدن، با حوله خشک شود.
- بررسی شود که پوست قرمز یا زخمی نشده باشد.
- در صورت نیاز، پودر محافظ پوست استفاده شود.
- کیسه استومی با دقت و بدون چین‌خوردگی چسبانده شود.
- پس از چسباندن کیسه، چند دقیقه برای چسبیدن کامل آن صبر شود، سپس لباس پوشیده شود.
نکات خیلی مهم درباره حمام بیماران استومی:
- از سشوار برای خشک‌کردن استوما استفاده نشود.
- مدت زمان طولانی (بیش از ۲۰ دقیقه) در استخر یا وان نمانید.
- چسب‌های مرطوب، دوباره استفاده نشوند.
- فقط از محصولات مناسب و مخصوص بیماران استومی استفاده شود.
تجربه بیماران دارای استومی در حمام کردن
اولش ترس داشتم که آب بره توی استوما
اولین بار که می‌خواستم برم حمام، فکر می‌کردم اگه آب به استوما برسه، عفونت می‌گیرم. اما پرستارم گفت استوما مثل دهانه داخلی بدن است؛ نه درد می‌گیره و نه از آب آسیب می‌بینه. با احتیاط، فقط با آب ولرم شستم و دیدم هیچ مشکلی پیش نیومد. الان با خیال راحت دوش می‌گیرم.
بدون کیسه استومی حمام کردم، حس آزادی خاصی داشتم
یه روز تصمیم گرفتم بدون کیسه دوش بگیرم. اول استوما رو خالی کردم، یه پلاستیک کوچک زیر پام گذاشتم برای احتیاط. واقعاً حس خوبی داشت، انگار پوست اون ناحیه هم نفس کشید. فقط باید سریع عمل کنم، چون ممکنه هر لحظه خروجی داشته باشه. معمولاً آخر شب انجام می‌دم که فعالیت استوما کمتره.
وقتی کیسه خیس شد، افتاد
یه بار کیسه‌ام از چسب جدا شد چون با آب داغ حمام کرده بودم و چسبش شل شد. از اون به بعد قبل از حمام چسب ضد آب می‌زنم یا اگه مطمئن نباشم، کیسه رو کامل درمیارم و بعدش یکی نو می‌ذارم.
استفاده از گن نازک در حمام
برای اینکه احساس امنیت بیشتری کنم، یه گن نازک و سبک (از همونا که برای بعد جراحی هست) پوشیدم تا کیسه خیلی تاب نخوره یا حرکت نکنه موقع دوش. حس راحتی بیشتری می‌ده، مخصوصاً اگه کسی خونه باشه و حس خصوصی بودن کمتر باشه.
اولش فکر می‌کردم دیگه هیچ‌وقت مثل قبل نمی‌تونم دوش بگیرم
واقعیت اینه که وقتی استومی گرفتم، فکر می‌کردم زندگی معمولی دیگه تموم شد. ولی بعد چند هفته، با تمرین، الان دوش می‌گیرم، سفر می‌رم، حتی استخر هم رفتم با کمربند استومی! فقط باید به خودت زمان بدی تا یاد بگیری چطور با بدن جدیدت هماهنگ شی.
