عوارض بعد از عمل استومی (کولوستومی یا ایلئوستومی) می‌تواند شامل مشکلات کوتاه‌مدت و بلندمدت باشد. در این مطلب، هلدینگ برتر، نماینده رسمی محصولات استومی در ایران، عوارض شایع بعد از عمل استومی به‌صورت مختصر بیان می کند.
عوارض کوتاه‌مدت بعد از عمل استومی ( بلافاصله پس از جراحی )
درد و ناراحتی
درد در محل جراحی یا اطراف استوما شایع است. معمولاً مصرف داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشک و استراحت کافی به کاهش درد کمک می کند.
عفونت
عفونت در محل استوما یا زخم جراحی ممکن است رخ دهد، معمولا با علائمی مثل قرمزی، تورم، یا ترشح چرک همراه است و از طریق مصرف آنتی بیوتیک و مدیریت دقیق زخم کنترل میشود.
خونریزی
خونریزی خفیف در اطراف استوما طبیعی است، اما خونریزی شدید نیاز به توجه فوری دارد.
انسداد روده
ممکن است به دلیل تورم یا چسبندگی پس از جراحی، روده موقتاً مسدود شود. این مورد با علائمی مانند تهوع، استفراغ و عدم خروجی مدفوع از استوما همراه است و تنها راه مدیریت آن محدودیت غذایی موقت یا در موارد شدید، مداخله پزشکی می باشد.
عوارض بلندمدت بعد از عمل استومی
تحریک یا آسیب پوست اطراف استوما
این مورد شایع‌ترین مشکل، ناشی از تماس مدفوع با پوست یا نشت کیسه است که با قرمزی، خارش، یا زخم همراه است. تنها راه جلوگیری از این مشکل استفاده از محصولات استومی باکیفیت و مراقبت های به موقع و ضروری است.
فتق پاراستومال
برآمدگی در اطراف استوما به دلیل ضعف عضلات شکم که با برآمدگی قابل‌لمس، درد یا ناراحتی همراه است و معمولا در این مورد استفاده از کمربندهای حمایتی توصیه میشود البته در موارد شدید، جراحی اصلاحی تنها راه است.
انسداد استوما
انسداد ممکن است به دلیل رژیم غذایی نامناسب (مثل غذاهای پرفیبر مثل ذرت) یا چسبندگی روده رخ دهد و با راهکارهایی مانند تنظیم رژیم غذایی، نوشیدن آب کافی، و در موارد شدید تمهیدات پزشکی قابل حل است.
تغییرات خروجی استوما
مدفوع خیلی شل (اسهال) یا خیلی سفت (یبوست) می‌تواند مشکل‌ساز باشد. با تنظیم رژیم غذایی و مشاوره با متخصص تغذیه این مورد به حداقل میرسد.
عوارض روانی
اضطراب، افسردگی، یا کاهش اعتمادبه‌نفس به دلیل تغییر تصویر بدنی که با مشاوره روان‌شناختی و پیوستن به گروه‌های حمایتی بیماران استومی مدیریت میشود.
کمبود آب یا الکترولیت
به‌ویژه در ایلئوستومی، به دلیل از دست دادن مایعات از روده کوچک این مشکل شایع است. با مصرف مایعات کافی و مکمل‌های الکترولیت (در صورت تجویز پزشک) این مسئله به حداقل میرسد.
پرولاپس یا رترکشن استوما
بیرون‌زدگی بیش از حد استوما پرولاپس گفته میشود و برعکس آن رترکشن، فرو رفتن استوما به داخل شکم است. با بررسیهای پزشکی و در صورت نیاز جراحی اصلاحی هر دو مورد، قابل درمان است.
پیشگیری و مدیریت کلی عوارض بعد از عمل استومی
- آموزش از طریق پرستاران استومی درباره نحوه مراقبت از استوما و تعویض کیسه استومی
- دقت در رژیم غذایی و نوشیدن آب کافی
- معاینات پزشکی منظم برای بررسی استوما و پیشگیری از عوارض
- انتخاب محصولات استومی ( کیسه استومی و محصولات جانبی ) درست و باکیفیت و مناسب با شرایط بیمار
تجربه بیمار از یکی از عوارض کولوستومی
تحریک و آسیب پوست اطراف استوما
اوایل که جراحی کولوستومی شده بودم، پوست اطراف استومایم مدام قرمز و ملتهب می‌شد. یه بار نشتی کوچیک از کیسه داشتم و فکر می‌کردم دیگه نمی‌تونم تحمل کنم. حس می‌کردم پوستم داره می‌سوزه! پرستار استومی بهم یه پودر مخصوص (پودر استومی) و یه کرم محافظ (کرم محافظ کامفیل) معرفی کرد که خیلی کمکم کرد. حالا یاد گرفتم کیسه رو درست بذارم و همیشه پوست رو خشک و تمیز نگه می‌دارم. گاهی هنوز یه کم خارش دارم، ولی دیگه مثل قبل نیست. یه نکته مهم اینه که باید محصولی پیدا کنی که دقیقاً متناسب با استومات باشه، وگرنه نشتی پوستت رو اذیت می‌کنه.
