قبل از اینکه درباره برداشتن روده بزرگ و گذاشتن کیسه استومی صحبت کنیم بهتر است توضیح کوتاهی درباره دو عمل جراحی کولوستومی و ایلئوستومی داشته باشیم:
کولوستومی بیرون گذاشتن قسمتی از روده بزرگ به وسیله جراحی است، که پس از جراحی با توجه به محل برش و جای استوما مدفوع بیمار شل یا سفت خواهد بود.
ایلئوستومی بیرون گذاشتن قسمتی از روده باریک توسط جراح است. مدفوع خروجی ایلئوستومی معمولا قوام نرم و مایع دارد و با توجه به اینکه دارای آنزیمهای رودهای می باشد، برای پوست اطراف استوما سوزاننده است.
حال که با این دو مفهوم آشنا شدیم هلدینگ برتر به عنوان نماینده محصولات استومی در ایران سعی بر این دارد که جزئیات بیشتری درباره برداشتن روده بزرگ در این مطلب ارائه دهد:
به چه دلایلی ممکن است فرد به عمل کلستومی نیاز داشته باشد؟
بیماریهای التهابی روده: مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو که موجب آسیب به روده و نیاز به خروج مدفوع از راه دیگر می‌شوند.
انسداد روده: در مواقعی که روده دچار انسداد شدید شده باشد و درمان‌های دیگر مؤثر واقع نشده باشند، کلستومی می‌تواند راه حلی موقت یا دائم باشد.
عوارض جراحی ناحیه شکم یا روده: پس از جراحی‌های مربوط به روده، ممکن است نیاز به ایجاد یک مسیر جدید برای تخلیه مدفوع باشد. البته این مورد معمولا موقتی است.
تومورها یا سرطان‌های روده: در مواردی که تومور منجر به انسداد روده میشود، یا باعث میشود که بخشی از روده حذف شود، کلستومی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
عفونت یا آسیب‌دیدگی روده: در مواردی که روده آسیب دیده است و بر اثر عفونت نیاز به استراحت یا درمان موقتی دارد.
مراحل عمل برداشتن روده بزرگ و گذاشتن کیسه
جزئیات این عمل بسته به نوع جراحی و شرایط بیمار متفاوت است اما به طور کلی میتوان مراحل را در چند مرحله دسته بندی کرد:
آمادگی قبل از عمل:
- انجام آزمایش‌های خون، تصویربرداری‌های لازم و مشاوره با تیم جراحی.
- تعیین محل استوما
- آموزش به بیمار
- اقدامات لازم قبل از جراحی مانند خالی کردن محتویات روده ها
- ناشتایی و در صورت نیاز، مصرف داروهای خاص.
بیهوشی:
بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد تا در طول جراحی بی‌درد باشد.
خارج کرده روده بزرگ:
روده بزرگ خارج شده و بر اساس نوع بیماری و طرح درمان جراح، بخشی از روده بزرگ برداشته میشود.
جایگذاری استوما:
بخشی از روده بزرگ که قرار است خارج شود، از طریق سوراخ جدید در شکم به خارج از بدن هدایت میشود. ( ایجاد استوما )
نصب کیسه استومی
اتصال کیسه استومی به منظور خروج مواد دفعی بیمار و اطمینان از عدم نشتی کیسه کلستومی
مراحل پس‌از عمل برداشتن روده بزرگ و گذاشتن کیسه استومی
- بیمار تحت نظارت و مراقبت پرستار استومی قرار می‌گیرد.
- آموزش‌های لازم در مورد نگهداری کیسه استومی، بهداشت و مراقبت از محل جراحی به بیمار و همراه او داده میشود.
- پیگیری مکرر وضعیت از لحاظ عدم عفونت و عملکرد صحیح کیسه استومی برای تضمین سلامت و راحتی بیمار توسط پرستار استومی
عمل کلستومی ممکن است موقت یا دائم باشد، و در برخی موارد بر اساس شرایط بیمار، ممکن است نیاز به جراحی مجدد باشد.
ریسک های عمل کلستومی
عمل کلستومی مانند هر جراحی دیگری، ریسک‌ها و عوارض خاص خود را دارد:
عفونت محل جراحی: احتمال عفونت در محل استوما یا اطراف کیسه بسیار شایع است
نشت مدفوع: نشت از محل استوما یا نشت کیسه استومی ممکن است رخ دهد.
انسداد روده: در برخی مواقع ممکن است مسیر خروجی دچار انسداد شود.
جابه جا شدن کیسه استومی: ممکن است کیسه به درستی نصب نشده باشد یا به علت حرکت یا فشار، جابجا شود.
مشکلات پوستی: تحریک، التهاب یا زخم در اطراف محل جراحی یا محل چسباندن کیسه استومی
نارسایی یا اختلال در عملکرد روده: ممکن است روده به خوبی کار نکند یا دچار انقباضات ناخواسته شود.
آسیب‌های عروقی: در حین عمل کولوستومی ممکن است عروق یا اعصاب اطراف ناحیه آسیب ببینند.بنابراین انتخاب پزشک چراح معتمد و باتجربه بسیار حائز اهمیت است.
خونریزی: در طول جراحی یا بعد از عمل، خونریزی ممکن است اتفاق بیفتد.
عوارض بیهوشی: از آنجاییکه این عمل با بیهوشی کامل انجام میشود، ممکن است واکنش‌های دارویی، مشکلات تنفسی یا قلبی برای بیمار ایجاد شود.
عوارض نادر در جراحی کولوستومی: فتق در محل برش، لخته خون، یا عفونت‌های شدید.
لازم به ذکر است، انتخاب جراح و تیم پزشکی متعهد و باتجربه و استفاده از محصولات استومی با کیفیت تمام عوارض عنوان شده را به حداقل میرساند.
مدت زمان استفاده از کیسه های کلستومی
مدت زمان استفاده از کیسه‌های کلستومی به عوامل مختلفی از جمله نوع کیسه استومی، نوع استوما، وضعیت پوست اطراف استومی و فعالیت‌های روزمره فرد و مقدار مواد دفعی بستگی دارد. اما به طور کلی میتوان مواردی را در نظر گرفت:
برای حفظ بهداشت و پاکیزگی و مراقبت بهتر از پوست و جلوگیری از صدمات خوردگی چسب توصیه می شود کیسه ها روزانه و چسب پایه یک روز درمیان تعویض شود.
چه زمانی باید کیسه کلستومی را تعویض کرد؟
- در صورت مشاهده نشتی یا بوی نامطبوع
- در صورت احساس خارش یا سوزش در ناحیه پوست اطراف استوما
- اگر چسب کیسه شل شده یا از پوست جدا شده باشد.
نکات مهم برای افزایش ماندگاری کیسه استومی و راحتی بیمار
- تمیز و خشک نگه داشتن پوست اطراف استومی
- استفاده از محصولات محافظ پوست (اسپری محافظ استومی براوا یا خمیر استومی )
- اجتناب از تعریق شدید یا فعالیت‌های شدید بلافاصله پس از نصب کیسه جدید
- انتخاب کیسه مناسب با شکل و اندازه استومی
- استفاده از کمربند استومی و نوار الاستیک براوا جهت حفظ و ثبات چسب پایه در ناحیه استوما
هلدینگ برتر با ارائه محصولات استومی باکیفیت همواره سعی بر این دارد که مشکلات پیش روی بیماران استومی را به حداقل برساند. انواع کیسه استومی کلوپلاست که توسط هلدینگ برتر در سراسر ایران ارائه میشود:
